Op 17 juli 2020 is het citizen science project Houthavens officieel van start gegaan met de plaatsing van een fijnstof sensor met de naam ‘Houthavens 1’.

Veel bewoners uit de Amsterdamse wijk Houthavens maken zich zorgen over de luchtkwaliteit en hebben daarom het initiatief genomen om zelf te gaan meten. In eerste instantie zal fijnstof gemeten worden en het idee is om later ook andere componenten te gaan meten, zoals vluchtige organische stoffen of VOC, om zo een nog beter beeld te krijgen van de luchtkwaliteit in de leefomgeving oftewel het onzichtbare zichtbaar maken.

Daarbij zal ook gebruik worden gemaakt van data welke vrij beschikbaar zijn, de zogenaamde open data. Denk daarbij aan meteogegevens van het KNMI, luchtkwaliteitsgegevens van de officiele meetstations van de GGD welke via het landelijke luchtmeetnet beschikbaar worden gesteld en ook data van het platform Hollandse Luchten. Het combineren van al die gegevens zal naar verwachting interessante informatie opleveren.

Bewustwording

‘Het onzichtbare zichtbaar maken’ staat niet alleen voor het visualiseren van de data en informatie maar gaat het vooral ook om de bewustwording. Weten wat er in de leefomgeving gebeurt zodat je bewuste keuzes kunt maken. Een groot deel van de activiteiten van het project zullen gericht zijn op dat: bewustwording.

Grafieken

De actualiteit van de gegevens en combinatie van data uit verschillende bronnen zal voor nieuwe inzichten zorgen. De juiste keuze voor het in beeld brengen van die data is daarbij natuurlijk van belang. Grafieken zijn een prima middel om dat te doen en waar mogelijk zullen andere manieren van visualisatie worden toegepast. Een beeld zegt meer dan duizend woorden.

Wijk Houthavens

De wijk Houthavens omvat de buurten Houthavens West en Houthavens Oost wat de officiële gebiedsindeling en naamgeving is. In de praktijk worden de gebieden aangeduid met de namen van de betreffende havens.

‘Houthaven’ is buurt Houthavens West
‘Oude Houthaven’ is buurt Houthavens Oost

In onderstaande kaart de wijk- en buurtindeling maar met de gebruikelijke benamingen ‘Houthaven’ en ‘Oude Houthaven’.

Meer informatie over wijk en buurten:

Wijk Houthavens
Buurt Houthavens West
Buurt Houthavens Oost

Actuele meetresultaten Houthavens

In de onderstaande grafieken ziet u de actuele meetresultaten van de eigen sensoren en beschikbare open data.

Interpretatie meetresultaten

Interpretatie van meetresultaten moet altijd met het nodige voorbehoud worden ingeschat. PM2.5 is in principe pm2.5 maar sensoren verschillen, low-cost versus officiële monitors, uurgemiddelde is anders dan minuutgemiddelde, andere locaties, andere meteo omstandigheden, etc.
Daarom is het goed dat data vrij beschikbaar is en dat er analyse vanuit verschillende invalshoeken en verantwoordelijkheden uitgevoerd kan worden gevolgd door open discussies. Overheden, wetenschap, bedrijfsleven en burgers in samenwerking naar een gezonde leefomgeving.

Fijnstof PM2.5

PM 2.5 staat voor de eenheid van het totale gewicht van alle fijnstofdeeltjes welke kleiner zijn dan 2,5 micrometer in een kubieke meter lucht. De eenheid wordt weergegeven in microgram per kubieke meter (µg/m3).
Zo heb je ook PM10 voor deeltjes kleiner dan 10 micrometer en PM1 kleiner dan 1 micrometer. Bij ultrafijnstof gaat het over fijnstofdeeltjes kleiner dan 0.1 micrometer. Hoe kleiner de deeltjes des te gevaarlijker voor de gezondheid. Ultrafijnstofdeeltjes zijn zo klein dat ze tot ver in het lichaam kunnen doordringen. Maar omdat ze zo klein zijn ook lastig te meten wat alleen met kostbare apparatuur mogelijk is.
Voor citizen science projecten zoals dit en de toegepaste sensoren is fijnstof PM2.5 het best om de aandacht op te vestigen omdat die meetresultaten het meest betrouwbaar zijn.

In de onderstaande grafiek actuele meetwaarden fijnstof PM2.5.

Om te vergelijken met andere meetstations in Noord-Holland de volgende grafiek voor fijnstof PM2.5.

Meteo KNMI

In de onderstaande grafieken zijn de volgende meteogegevens gecombineerd:

temperatuur – rode lijn
relatieve luchtvochtigheid – groene lijn
windrichting en windkracht – zwarte pijlen
regen – blauwe lijn

Temperatuur en relatieve luchtvochtigheid worden ook als lichtere gestippelde lijnen getoond. Dat betreft de 24 uur vóór de getoond laatste 24 uur. In totaal dus 48 uur zichtbaar.

Let op dat de verschillende grafieklijnen een eigen schaalindeling hebben (zie links en rechts van de grafiek)